Owczarek środkowoazjatycki - Central Asian Ovtcharka

MOGUL

DOG Tybetański -przodek CAO ,czy jeden z nich ?

Przy występowaniu tak szerokiej różnorodności form CAO i stosunkowo niewielkiej ilosci łączących je cech / patrz: post: "wielorasowosć CAO, podobienstwa i różnice ": http://www.ysolom.fora.pl/post25515.html#25515 /
nasuwa się kolejne pytanie ?
Czym odróżniają się owczarki srodkowo-azjatyckie od pokrewnych im ras , a przede wszystkim od Doga Tybetańskiego ?
Dlaczego Doga tybetanskiego uważamy za przodka CAO ?
Areał aborygennego rozprzestrzenienia CAO i tybetańskiego doga
jest geograficznie bliski i przecina się co najmniej w północnym Pakistanie , wschodnim Afganistanie i jak się wydaje w Kaszgarze.
Jeżeli DOGA Tybetańskiego nie uznawać za jedynego przodka CAO, to bez wątpienia był on jednym z nich , przy tym wywierającym na nie stały i silny wpływ w przeciągu kilku wieków. Dlatego , ażeby wyjaśnić , " co to takiego CAO " ,
najpierw trzeba przedstawić : Co to takiego Dog tybetański ?

CO TO TAKIEGO DOG TYBETAŃSKI ?

Typu doga Tybetańskiego , takiego jak utrzymywany w Europie, nie sposob uznać za jedyny wariant , tej skłonnej do mutacyjnych zmian starozytnej rasy ,
Po pierwsze:
Prawie wszystkie, wywiezione do Europy i Ameryki psy pochodziły z bardzo bliskich geograficznie reginów ,
Po drugie :
z występujących rozmaitych form tybetanskich dogow ,
wybierano tylko te, które najbardziej odpowiadały
przyjętemu juz wcześniej międzynarodowemu Wzorcowi .
Ten typ ma swoje analogie wsród innych dużych ras.
Z reguły mocno odbiega on, od średnich parametrów rasy i rozwija się podczas hodowli skrajnie ciężkich form .
Obecnosć takich psów , charakterystyczna jest dla ludów osiadłych . Używa się ich wyłącznie do ochrony , gdyż do pracy pasterskiej są zbyt ociężałe .
W różnych regionach Tybetu , w zamkniętych populacjach , dobór psów według siły fizycznej i wytrzymalości dawał nie jednoznaczne rezultaty, poniewaz mógł być ukierunkowany:
- i na powiększenie liniowych wymiarów ,
- i na konstytucyjne pogrubienie budowy
- i na jej konstrukcyjne doskonalenie , w zależności od szeregu przyczyn i zrządzeń losu.
Jednak psy , potrzebne były nie tylko do ochrony osad i stad przed drapieżnikami i rabusiami , lecz i do pracy pasterskiej , a jako że , Tybetańczycy nie zawsze wyznawali buddyzm , to i do polowań

Przy istnieniu tylko jednej rdzennej rasy psów ( tybetański gończy - szalchi,jak należy przypuszczać, pojawił sie u Tybetańczyków znacznie poźniej ) , wewnątrz każdej populacji z natury rzeczy doszło do podziału psów na większe i silniejsze do ochrony , i na bardziej drobne, lekkie i ruchliwe do pasienia i polowań ../..Taki podział u CAO, na przykład istniał do niedawna w wysokogórskich tadżyckich kiszłakach ./
Stąd , nawet bez uwzględnienia ewentualnej metyzacji , wynika pstrokaty obraz pogłowia dogów tybetańskich , obserwowany przez wielu podróżników i badaczy , znakomicie podobny do tego , jaki możemy widzieć u CAO.
Duże psy obronne zawsze były drogo cenione i mogły trafić z Tybetu do innych regionów chyba tylko w charakterze wyjątkowych podarunków albo w rezultacie zaborczych wypraw , przy czym , terytorium dzisiejszego Turkmenistanu było w VII w.n.e. podległe Tybetańczykom.
Drobniejsze odmiany psów rozprzestrzeniały się znacznie swobodniej i z karawanami handlowymi mogły nieustannie trafiać na terytorium Azji Centralnej .
Wśród CAO, można bez szczególnego trudu odnaleźć formy analogiczne odpowiednim odmianom dogów tybetańskich.
Próby podziału CAO, zgodnie z formami głowy , daja w następstwie
długi i niczego nie wyjaśniajacy szereg najróżniejszych modeli konstytucyjnej i eksterierowej ( morfologicznej ) zmienności .
Jednakże wykluczenie z tego szeregu , form nietypowych , jak równiez mających skrajne konstytucyjne odchylenia ,albo wyraźnie zmetyzowanych - pośrednich , owocuje dokładnym rozdzieleniem pozostałych , normalnych wariantów na trzy grupy :
I-sza GRUPA:- forma głowy o tępym klinowatym profilu,
płaskim czole i wygładzonym słabo dostrzegalnym stopie :
II-ga GRUPA - forma głowy-o okrągłym sklepieniu czaszki , skróconej kufie i zaznaczonym głębokim stopie,
III-cia GRUPA- forma głowy o prostym , prostokątnym profilu i prawie niezauwazalnym stopie.

Wszystkie te trzy formy sa całkowicie zgodne , sadząc z opisow fotografi, z wariantami występującymi wśród aborygennych dogów tybetanskich.
[link widoczny dla zalogowanych]
W szczególności druga GRUPA , pod względem tej cechy identyczna jest , z "wzorcowymi " tybetańskimi dogami hodowanymi w Europie.

Także wiele innych faktów świadczy o tym , iż szereg populacji owczarków środkowo -azjatyckich prezentuje sobą odmiany
dogów tybetanskich przystosowanych do nowych warunkow bytowania.

Przy bliższym zapoznaniu się z podzielonymi według takiej zasady GRUP CAO , można stwierdzić , że wewnątrz tych grup, występują typy budowy zbliżone do określonych wyjściowych form doga tybetańskiegoi typy stojące od nich dość daleko, lecz w szeregu przypadkow konstrukcyjnie podobne do analogicznych typów występujących w innych grupach.
Istnienie takich "dubli" , można wyjaśnić szeregiem przyczyn :
1)- metyzacją rożnych grup między sobą ,
2)- przystosowaniem poszczególnych populacji , należących do różnych grup do jednakowych warunków bytowania i roboczego wykorzystania ;
3)- oddziaływaniem dziedzictwa nieznanego wspólnego przodka .

Najbardziej prawdopodobne są dwie pierwsze przyczyny.
Trzecia GRUPA jest silniej wyodrębniona , zarówno od dogów tybetańskich , jak i od pozostałych CAO.
Psy te , odznaczają się podkreśloną szlachetnością kształtów i największą wyrazistością , ich okrywa włosowa wyróżnia się dużą twardością i grubością włosa oraz pięknym eleganckim polyskiem.
Dwie RASY spośród nich , obiegowo nazywane " ałabajami " i "nuratincami " , posiadają charakterystyczne dla siebie cechy zachowania - wyraźnie zaznaczony " dobowy " rytm aktywności . Z nastaniem zmroku , cały dzień leniwy i mało ruchliwy pies staje się czujny i agresywny .
Uwaga: właśnie o takich typach CAO, opowiada S.Hamidov w swoim artykule;
http://www.ysolom.fora.pl/artykul-s-hamidova-tlumacz-j-w-stepy-typy-stado-t467.html

Szereg tych , czy innych odrębności pozwala przypuszczać , ze ta grupa psów , wyodrębniła się znacznie wczesniej od pozostałych CAO
i w późniejszych czasach , była wystawiona na mniejszy wpływ ze strony dogow tybetańskich .
Najbardziej prawdopodobne , że grupa ta, równie jak i słynne miejscowe koni i owiec, wyprowadzona została w dalekiej starożytności
" bognoM " z wysoko rozwiniętych środkowo-azjatyckich Państw , jak np. Baktria, Sogoliana , Parfia i przetrwała do naszych dni w niezmienionej postaci.

RYSUNKI I KOMENTARZE DO NICH

TYPY DOGÓW TYBETAŃSKICH - wyjściowe formy rożnych grup owczarków środkowo-azjatyckich .
Zmiana form głowy, przy różnych kierunkach doboru.
[link widoczny dla zalogowanych]

TYP "A" Przypuszczalnie jest to najstarsza odmiana doga tybetańskiego.
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
Posiada wiele cech podobieństwa do innych ras psów azjatyckiego pochodzenia z grupy dogowatych - jak Owczarek Kaukaski, Karpatin , Szarplaniec, itp.
Proporcje budowy ogolnej rozwinęły się jako następstwo prostego powiększenia liniowych wymiarów i konstytucyjnego pogrubienia , wyjściowych " dzikich " form wilkopodobnych psów .
Wytrzymałość i zwartość konstrukcji zachowana jest za sprawą skrócenia formatu i wyprostowania kątów kończyn .
Zwiększeniu zaś siły fizycznej towarzyszy utrata szybkości.

TYP "C" " Konstrukcyjna " forma doga tybetańskiego -
[link widoczny dla zalogowanych]
zwiększenie siły fizycznej , przy zachowaniu z reguly szybkości i wydajności ruchu ,osiagnięte jest , za sprawą racjonalnych modyfikacji konstrukcji budowy. :
przede wszystkim:
- silnego pochylenia zadu ,
- wydłużenia uda, tj, cech typowych dla wszystkich CAO.
W Azji Środkowej spotykana niezbyt często i zwykle traktowana jako długowłosa odmiana CAO Grupy Irańskiej ...

"O" wyjściowa , "dzika" forma głowy wilko-podobnych psów.
[link widoczny dla zalogowanych]

"1" pierwotna modyfikacja form:
[link widoczny dla zalogowanych]
zwiększenie ogólnych liniowych wymiarów i pewne konstrukcyjne
pogrubienie , charakterystyczne dla typu "A" ,
doga tybetanskiego i CAO Grupy " Pamirskiej " .

" 2" modyfikacja form przy znacznym konstrukcyjnym pogrubieniu.
[link widoczny dla zalogowanych]
Skrócenie kufy, zwiększenie wysokości sklepienia czaszki
i silne rozwinięcie łuków jarzmowych .
Charakterystyczna dla typu "B" doga tybetanskiego
i CAO Grupy " tybetańskiej "

"3" -"Konstrukcyjna " modyfikacja form .
[link widoczny dla zalogowanych]
Opuszczona kufa i silne rozwiniecie grzebienia potylicznego.
Charakterystyczne dla typu "C" doga tybetańskiego i grup CAO : "Irańskiej " , "Afgańskiej " i częściowo " Pamirskiej "

literatura:
[link widoczny dla zalogowanych]
А. Власенко (фото А. Липатова)К вопросу породной систематики среднеазиатских овчарок
Рисунки и комментарии к ним
По материалам СП "Денис" г. Ташкент, 1992 год- [/b]
Tłumaczenie : Marta Majewska ( MJM)

MOGUL