Owczarek środkowoazjatycki - Central Asian Ovtcharka

Justyna

Moi Drodzy, pomyślałam sobie

, że może kogoś z forumowiczów zainteresuje kilka ciekawostek na temat współczesnej Azji Środkowej i psów tam żyjących.
No to wzięłam się do roboty

i napisałam kilka zdań, ogólnych informacji. Yellow_Light_Colorz_PDT_15

Miłego czytania

Azja Środkowa - ciekawostki

Zgodnie ze słowami Turkmenów i Uzbeków najpiękniejsze i najbardziej wartościowe psy w Azji Środkowej są w Turkmenistanie. Uważa się, że najbardziej imponujące okazy znajdują się w hodowli prezydenta Turkmenii. W chwili obecnej jest tam około 25 ałabajów. Nadal wywóz ałabajów z Turkmeni jest bardzo trudny, szczenięta są najczęściej nielegalnie przemycane przez granicę, czasami w bardzo oryginalny sposób.
Natomiast na terenie Uzbekistanu panuje opinia, że najpiękniejsze psy można spotkać podróżując wzdłuż granicy z Turkmenią.

Jeśli pominąć kwestę granic tamtejszych państw powszechną, wielokrotnie powtarzaną opinią jest, że obecnie najpotężniejsze ałabaje „przychodzą z piasków”. Są dużo lepsze niż psy żyjące w miasteczkach czy w mniejszych osadach. Te „piaski” to oczywiście pustynie Kara-Kum i Kizył-Kum rozdzielane przez wysychającą obecnie rzekę Amu-Darię.

Na moje pytania dlaczego populacja w osadach jest gorsza podawano mi kilka powodów. Są to zarówno zaszłości historyczne jak i obecne podejście do ałabaja europejskich/rosyjskich kynologów.

Jeżeli chodzi o zdarzenia historyczne, to opowiadano na przykład, że zaraz po drugiej wojnie światowej, w którym roku nie pamiętam, wysłano na wszechzwiązkową wystawę zwierząt hodowlanych najpiękniejsze, potężne, rosłe ałabaje. Chciano pokazać dumę i skarb republik Azji Środkowej. Niestety efekt tego okazał się zupełnie inny niż oczekiwano. Ktoś w Moskwie doszedł do wniosku, że te psy są...za duże... Pewnie żrą na potęgę i przynoszą straty. Niedługo potem nadszedł rozkaz zgodnie, z którym wszyscy milicjanci wrzucali wieczorem na ogrodzone, miejskie podwórka, po których biegały psy... truciznę. Wiele dobrych psów nie przeżyło tego okresu.

Następnym momentem, kiedy wiele psów mieszkających w ludzkich osadach zginęło był wprowadzony w okresie Chruszczowa podatek od zwierząt domowych. Wiele rodzin nie mogąc sobie pozwolić na dodatkowe koszty wypędzało z posesji niektóre z zwierząt domowych np psy lub osły. Część z tych zwierząt zdziczało i żyło samodzielnie na pustyni. Co ciekawe zdziczałe ałabaje często ochraniały wtedy stada innych zdziczałych zwierząt. Czyli po pustyni poruszało się na przykład stado 60-70 osłów ochraniane przez 5-6 ałabajów. Bez człowieka. Zupełnie same.

Kolejnym okresem kiedy populacja się pogorszyła był przełom lat 80-tych i 90-tych, czas upadku ZSRR. W republikach Azji Środkowej tak jak w innych rejonach panowała ogromna bieda. Wiele dobrych psów z miast zostało wtedy wykupionych za grosze i wywiezionych na tereny Rosji i Ukrainy.

Współcześnie wielu miłośników tych psów uważa, iż największym złem jest zmiana podejścia do hodowli psów, zwiększenie roli wystaw, zmiany we wzorcach rasy, pogoń za tytułami wystawowymi itp itd.
Bardzo dużo złego usłyszałam o FCI, o treści książek wydawanych poza Azją Środkową, o różnych „prawdach objawionych” wygłaszanych przez ludzi, którzy zajmują się rasą parę lat a wypowiadają się jakby wśród czabanów całe życie spędzili... Najprostszy i najłagodniejszy przykład – wzburzenie wywołuje opinia, że czabani zupełnie nie karmią psów pasterskich.

Natomiast „w piaskach” niewiele się zmienia...
Duża część rodzin koczowniczych nadal mieszka w jurtach, niektórzy nawet nie mają dokumentów, dzieci czasami nigdy nie chodzą do szkoły, wszystko obraca się wokół stad wielbłądów, owiec, kóz i oczywiście chroniących ich psów pasterskich.

Obserwując psy pogranicza Turkmenii i Uzbekistanu można odnieść wrażenie, że populacja jest niejednolita.
Spotkać można zarówno „arystokrację”, ogromne, budzące zachwyt i respekt ałabaje. Psy i suki, które w kłębie mają sporo powyżej 90 cm. Przy tym wzroście niezwykle harmonijnie zbudowane, z idealnym wręcz aparatem ruchu, o ciężkim i budzącym respekt spojrzeniu.
Ale są też psy drobniejsze, niskie, choć nie wątłe. Szczególnie suki wydają się być mniejsze, tak jakby rodziły bardzo wcześnie i nie zdążyły się w pełni rozwinąć.
Dużo jest też psów, które są wyraźnymi mieszańcami i prócz kopiowanego uszu i ogona nic ich z CAO wydaje się nie łączyć.

Co dla mnie było najważniejsze – nie widziałam ani jednego psa czy suki, o zdeformowanych tylnich nogach. Zwróciłam na to szczególną uwagę, ponieważ wcześniej na rosyjskich wystawach CAO widziałam często osobniki, które ledwo stały, z naprawdę „fatalnym tyłem”.
Generalnie zarówno Turkmeni jak i Uzbecy przede wszystkim zwracają uwagę na harmonijną i proporcjonalną budowę całego ciała psa, na jego ruch i zdrowie. Inne elementy eksterieru są jakby mniej istotne.

Psy tego rejonu przeważnie są białe z niedużymi ciemno-rudymi łatami, całkowicie białe, biało-szare, czasami całe szare lub szare z lekko zaznaczonymi pręgami.
Psy na pustyni mają kolor piasku, są płowe, rudawe. Zlewają się z kolorem otoczenia do tego stopnia, że idących w oddali psów można zwyczajnie nie zauważyć.
Zdarzają się też ciemne, prawie czarne psy. Pamiętam maleńką miejscowość Румитан (Rumitan) gdzie widziałam w zasadzie tylko prawie czarne, dość drobne psy, jakby wszystkie z jednej rodziny.

W mniejszych czy większych miejscowościach psy żyją przeważnie na zamkniętych podwórkach. Idąc uliczką mija się tylko metalowe dość wysokie bramy, za którymi słychać czasami ujadanie psów (niezbyt gwałtowne). Samych zwierzaków nie widać do momentu aż gospodarz nam drzwi nie uchyli.
Na stepie domy są rozrzucone i przeważnie nie mają ogrodzenia. Nawet jak ogrodzenie jakoweś jest, to brama bywa otwarta. Psy leżą koło domu, najczęściej nieuwiązane, bez obroży. Sprawiają wrażenie spokojnych, poprostu leżą i patrzą.
Podobnie jest na pustyni z tą różnicą, że domostwa bywają okolone niewysokim płotkiem/murkiem, który nie może być przeszkodą dla złodzieja lub psa, raczej ma za zadanie chronić od nawiewanego pyłu.
Na stepie lub pustyni można też zobaczyć psy idące samotnie, bez właściciela.
Psy przeważnie nie są zadowolone z robienia im zdjęć.

No to może narazie tyle, żeby Was nie zanudzać...
Dodam tylko jeszcze taką osobistą uwagę. Zgadzam się z osobami, które podróżowały po Azji Środkowej i twierdzą, że do tego trzeba mieć przede wszystkim żelazne zdrowie i dużo samozaparcia.
Nie jest to niestety ani fizycznie łatwe, ani specjalnie bezpieczne...

Pozdrowienia

TURGAJ

Interesujące ciekawostki, szkoda że tak mało Smile

nie ma wetów, nie ma prześwietleń - a psy zdrowe, o wspaniałym ruchu Razz

Bagira

Justyna - wielkie dzięki za ciekawy artykuł. Może niedługo znowu będziesz miała ochotę na napisanie następnych kilku zdań - czekamy.

Sądząc po niechęci do fotografowania się, wiem już, które z moich psów pochodzą od tych samotnie wedrujących przez pustynię Cool

A jeśli mogę zażyczyć sobie konkretne miejsce urodzenia w kolejnym wcieleniu - to zdecydowanie poproszę w rodzinie koczowniczej, mieszkającej w jurcie, zajmującej się stadami i pilnującymi ich psami pasterskimi. Smile

basia

Justynko, wielkie dzięki, że chcesz podzielić się z nami swoimi obserwacjami Very Happy

, to niespotykana gratka dla nas móc usłyszeć bezpośrednio od uczestnika wyprawy do Azji jego spostrzeżeń, no i liczymy na zdjęcia Very Happy

Dona

Tak ja też się przyłanczam do podziękowań , strasznie fajnie napisane , ja też prosze o więcej i wielkie dzięki za twoją pracę i podzielenie się wiedzą z nami . Pozdrawiam Magda Very Happy

TURGAJ

Sylwia

Dzięki Justyna!

Niecierpliwie czekamy na c.d.

a to, szczególnie interesujące i daje do myślenia (predyzpozycje, geny, a nie wyuczone, nie? Laughing

)

-

Sylwia

Marek.G

Justynko.....fotki....pliiiiiiiiiiiiiiiiiiss

Bagira

rosomak

No co mogę więcej napisać .............. no zachwycony jestem tą relacją Very Happy

, proszę o więcej i fotki oczywiście Very Happy

. Justysiu jesteś wielka Very Happy

Pozdrawiam Grzegorz

Justyna

Przede wszystkim bardzo dziękuję za wszystkie miłe słowa Yellow_Light_Colorz_PDT_15

, ogromnie się cieszę, że Was te ciekawostki zainteresowały.

Sylwia

Ja się nie będę awanturować Twisted Evil

to napisz, opisz konkretne przykłady, sytuacje, a w nich konkretne, poszczególne psy

np. jakiś pies X w sytuacji gdy właściciela nie było na podwórku, a ja sama będąc, podeszłam bliżej domostwa zrobił to i to/albo tylko mrugnął lewym oczkiem i przeżyłam, i herbatę tam wypiłam, hihi

no, może po prostu przykładami sytuacji? Very Happy

jak najwiecej tych przykładów proooszę Razz

Justyna, wklejaj te piękne zdjęcia w dużych rozmiarach Exclamation

człowiek się przecież doczekać nie może, aż się pootwierają Laughing

TURGAJ

Justyna, dzięki za te fotki i ciekawostki Smile

...... może masz jakieś fotki psiaków z tamtych stron, to bardzo bym prosił o ich wstawienie Smile

, noi jeszcze troche tych ciekawostek- jak znajdziesz troche wolnego czasu Smile

...
czy obecnie tam żyjace azjaty tak ogólnie to są mocne, ciężkie, duże - czy raczej ten typ 'suchy' ?....

TURGAJ

O widze że już Sylwia konkretnie, wypytuje Justyne Very Happy

, dobrze, dobrze jestem za Very Happy